6/3/12

Η αλήθεια για τον δάνειο της Goldman στην Ελλάδα

Με τίτλο «Το μυστικό δάνειο της Goldman στην Ελλάδα αποκαλύπτει τους αμαρτωλούς» άρθρο του έγκυρου πρακτορείου ειδήσεων Bloomberg ρίχνει φως στην ιστορία με το μυστικό δάνειο που πήρε η Ελλάδα το 2001 με σκοπό να μπει στο ευρώ...
Το κείμενο (που είναι και πρώτο σε αναγνωσιμότητα στο πρακροτείο)φωτίζει άγνωστες πτυχές της υπόθεσης και αποκαλύπτει ουσιαστικά ότι η Ελλάδα δεν καταλάβαινε τι ακριβώς της πουλούσε η τράπεζα Goldman Sachs η οποία έθετε και άλλαξε κατά το δοκούν τους όρους της συμφωνίας. Επί της ουσίας, η Goldman Sachs κατάφερε να κερδίσει άμεσα, με την υπογραφή της συμφωνίας, μεταφέροντας το ρίσκο και τους κινδύνους της συμφωνίας στους πελάτες της (εν προκειμένω στην ελληνική πλευρά), έχοντας καταφέρει να φτιάξει ένα συμβόλαιο στα μέτρα της, με όρους που δεν ήταν ευθύς εξαρχής ξεκάθαροι και σε κάθε περίπτωση ήταν μακράν ... υποδεέστεροι της αγοράς.
Το πρακτορείο μιλάει με τον επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Σπύρο Παπανικολάου και τον προκάτοχό του, Χριστόφορο Σαρδελή, το Bloomberg και ξεκινά από την ανταλλαγή του 2001 όπου ουσιαστικά η Ελλάδα δεν ήξερε τι αγόραζε με σκοπό να κρύψει το πραγματικό ύψος του χρέους της από τις Βρυξέλλες. Επρόκειτο εξ αρχής για ένα δαπανηρό λάθος, αναφέρει το δημοσίευμα. Από την πρώτη ημέρα της συμφωνίας, η Αθήνα χρωστούσε στην Goldman Sachs 600 εκατ. ευρώ περισσότερα από τα 2,8 δισ. ευρώ που είχε δανειστεί, αποκάλυψε ο Σπ. Παπανικολάου. Έως το 2005, όταν εκείνος ανέλαβε τα ηνία του ΟΔΔΗΧ, η τιμή του swap είχε σχεδόν διπλασιαστεί, στα 5,1 δισ. ευρώ. Όπως λέει, η Goldman Sachs είχε πείσει την ελληνική κυβέρνηση να μην ζητήσει προσφορές από τον ανταγωνισμό.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν καταλάβαινε τι της πουλούσε η Goldman Sachs και δεν είχε τρόπο να εκτιμήσει το κόστος και τους κινδύνους, λένε οι δύο άνδρες. «Το deal της Goldman Sachs είναι μια πολύ σέξι ιστορία ανάμεσα σε δύο αμαρτωλούς», δηλώνει ο Χρ. Σαρδελής, που ήταν επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ όταν έκλεισε η συμφωνία.
Η εκπρόσωπος Tύπου της Goldman Sachs Φιόνα Λάφαν δήλωσε στο Bloomberg ότι «η Ελλάδα στην πραγματικότητα υλοποίησε τις ανταλλαγές για να μειώσει το χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ, επειδή όλες οι χώρες - μέλη έπρεπε με βάση τη συνθήκη του Μάαστριχτ να δείξουν βελτίωση στα δημόσια οικονομικά τους», προσθέτοντας ότι «τα swaps (οι ανταλλαγές) ήταν μία από τις αρκετές τεχνικές που χρησιμοποιούσαν πολλές κυβερνήσεις για να επιτύχουν τους όρους της συνθήκης». Η ίδια τόνισε ότι οι συμφωνίες έγιναν με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat). Από την πλευρά της, η Eurostat δήλωσε ότι «οι ελληνικές αρχές δεν την ειδοποίησαν ποτέ για αυτό το σύνθετο ζήτημα και δεν ζήτησαν τη γνώμη της για το λογιστικό χειρισμό του».
Όμως, η Αθήνα δεν ήταν ο μοναδικός πελάτης που έκλεισε μια τέτοια συμφωνία, την οποία δεν καταλάβαινε. Το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, δήμοι των ΗΠΑ και της Γερμανίας βρέθηκαν χαμένοι από τέτοιες συμφωνίες, τις οποίες οι επενδυτικές τράπεζες παρουσίαζαν ως ωφέλιμες για τα οικονομικά τους. «Η Ελλάδα είναι ένα ακόμα παράδειγμα πελάτη που έχει κακή διακυβέρνηση και παρασύρεται. Αυτές οι ανταλλαγές έχουν δομηθεί έτσι ώστε μπορούν να πληγούν και η Goldman είναι αδίστακτη όταν πρέπει να διασφαλίσει πως τα συμφέροντα της δεν θα θιγούν» τονίζει ο Σατγιαζίτ Ντας οικονομικός συμβουλος και συγγραφέας.
Η συμφωνία ήταν, όμως, πολύ ωφέλιμη για τα οικονομικά της Goldman Sachs. Τα κέρδη των 600 εκατ. ευρώ που έβγαλε μέσα σε μια μέρα από το ελληνικό deal, αποτελούν το 12% των εσόδων της από trading και επενδύσεις κεφαλαίου για το σύνολο του 2001. Ουσιαστικά, το swap αντάλλασε με ευρώ χρέη που εξέδωσε η Ελλάδα σε δολάρια και γιεν, χρησιμοποιώντας μια παρελθοντική ισοτιμία.
Ήταν επί της ουσίας μια «εξαφάνιση» του χρέους της χώρας, με κόστος εξαιρετικά υψηλό για την Ελλάδα και εξαιρετικά προσοδοφόρο για την τράπεζα. Το κέρδος για την Ελλάδα ήταν ότι «κέρδισε» περί το 2% επί της ονομαστικής αξίας του χρέους της, ενώ για την τράπεζα μια συμφωνία σε βάθος χρόνου που της εξασφάλισε κέρδη 5 φορές των αρχικώς προβλεπόμενων. Για να αποπληρώσει τα 2,8 δισ. ευρώ που δανείστηκε από την Goldman, η Αθήνα συμφώνησε για ένα διαφορετικό swap,το οποίο ήταν δεμένο με τις διακυμάνσεις των επιτοκίων.
Η μείωση των αποδόσεων των ομολόγων οδήγησε στο διπλασιασμό του χρέους, έως τον Αύγουστο του 2005, όταν το swap αναδιοργανώθηκε. Πρόσωπο κλειδί στη συμφωνία με την Goldman υπήρξε η Άντι Λουλιάδη, τότε επικεφαλής της ομάδας πωλήσεων της τράπεζας για την Ευρώπη. Όπως εξηγεί ο Σπ. Παπανικολάου, η ελληνική κυβέρνηση της είχε εμπιστοσύνη, γιατί το 1999 την είχε προειδοποιήσει να μην αγοράσει ένα πολύπλοκο swap.
Ο κ. Σαρδελής δήλωσε ότι αντελήφθη τρεις μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας ότι ήταν πιο σύνθετη από ότι είχε εκτιμηθεί. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2011, οι αποδόσεις των ομολόγων βούλιαξαν και αυτό προκάλεσε μία ζημιά, λόγω του τύπου που χρησιμοποιήθηκε από τη Goldman Sachs για τον υπολογισμό των αποπληρωμών του δανείου από την Ελλάδα στην πορεία του χρόνου. «Μετά την 11η Σεπτεμβρίου καταλάβαμε ότι ο τύπος θα ήταν λανθασμένος και έτσι, αφού το συζητήσαμε με τη Goldman Sachs, αποφασίσαμε να τον αλλάξουμε με έναν απλούστερο τύπο». Ο κ. Παπανικολάου υποστηρίζει ότι ούτε ο νέος τύπος είχε καλά αποτελέσματα για την Ελλάδα, καθώς οι ζημιές έφθασαν στα 5,1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με μία ανάλυση που είχε ζητήσει.
Ο κ. Σαρδελής αρνήθηκε να σχολιάσει την ανάλυση, όπως και ο σημερινός γενικός διευθυντής του ΟΔΔΗΧ Πέτρος Χριστοδούλου. Στη συνέχεια, όπως δήλωσε ο κ. Παπανικολάου, ο πρώην υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης αναγκάσθηκε το 2005 να αναδιαρθρώσει και πάλι τη συμφωνία για να περιορισθεί η ζημιά. Η νέα συμφωνία προέβλεπε τη μεταφορά του swap στην Εθνική Τράπεζα και την επέκταση της ωρίμανσης του έως το 2037 αντί έως το 2019. Η πολιτική απόφαση να αναδιαρθρωθεί και να καθορισθεί η αυξημένη τιμή της αγοράς έκανε την ίδια ζημιά με το αρχικό swap, δήλωσε ο κ. Σαρδελής.
«Η Ελλάδα ήταν ανήμπορη από τους όρους που επέβαλε η Goldman Sachs. Ο Σαρδέλες δεν μπορούσε να κάνει ότι κάθε μάνατζερ χρέους όταν του προσφέρουν κάτι Να πάει δηλαδή στην αφορά και τα τσεκάρει τις τιμές. Δεν το έκανε γιατί του είπαν από την Goldman πως αν γίνει κάτι τέτοιο θα ακυρωθεί η συμφωνία». Δήλωσε ο κ.Παπανολάου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου